Γυαλιά Ηλίου

Ο ήλιος είναι πηγή ζωής, αλλά μπορεί να αποβεί και επικίνδυνος, ειδικά το καλοκαίρι, που η έκθεση στις ακτίνες του είναι παρατεταμένη. Η προστασία των ματιών μας είναι εξαιρετικής σημασίας, δεδομένου ότι η ηλιακή ακτινοβολία ευθύνεται για πολλές παθήσεις.

Το εύρος του ηλιακού φάσματος εκτείνεται από 1 έως 2500 νανόμετρα (nm). Το ανθρώπινο μάτι μπορεί να συλλάβει και να δει μέρος αυτού του φάσματος ως φως, εκεί όπου το μήκος των κυμάτων είναι ανάμεσα στα 400 με 700 nm. Τα μήκη κύματος πριν από τα 400 ονομάζονται υπεριώδη, ενώ μετά τα 700 υπέρυθρα. Και οι δύο περιοχές θεωρούνται βλαβερές για το μάτι. Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) χωρίζεται σε UVA και UVB.

Ακτινοβολία UVA​

Οι ακτίνες UVA βρίσκονται αμέσως πριν από την ορατή περιοχή, και συγκεκριμένα από 320 έως 400 nm. Αυτές οι ακτίνες είναι υπεύθυνες για το μαύρισμα, μπορούν όμως να προκαλέσουν και πρόωρη γήρανση, εξ ου και το A στο όνομά τους: Πρόκειται για το αρχικό γράμμα της λέξης “Aging”.

Ακτινοβολία UVB​

Οι ακτίνες UVB καλύπτουν το εύρος του φάσματος από 280 έως 320 nm. Είναι υπεύθυνες για την πρόκληση εγκαυμάτων και μπορούν να τραυματίσουν τους ιστούς του ματιού, καταστρέφοντας ακόμη και την όραση. Για το λόγο αυτό έχουν στο όνομά τους το Β, που είναι το αρχικό της λέξης “Burning”.

Η υπεριώδης ακτινοβολία περιέχει μεγάλο ενεργειακό φορτίο. Δεδομένου ότι δεν ενδείκνυται να κοιτάζουμε τον ήλιο απευθείας, η έκθεση του ματιού στις υπεριώδεις προέρχεται από το φως που διασκορπίζεται στην ατμόσφαιρα, καθώς και από αυτό που αντανακλάται στις επιφάνειες. Το ποσοστό της αντανάκλασης ποικίλει κατά πολύ, ανάλογα με την επιφάνεια αλλά και τη γωνία ανάκλασης. Για παράδειγμα, το ποσοστό μπορεί να κυμαίνεται από 10% για το νερό έως και 80% για το χιόνι. Το όζον στη στρατόσφαιρα απορροφά κάποιο μέρος αυτής της ακτινοβολίας. Η μείωση του στρώματός του, σηματοδοτεί ότι οι ακτίνες UV μπορούν να προκαλέσουν ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στο μέλλον.

Η ηλιακή ακτινοβολία είναι υπεύθυνη για αρκετές παθολογίες των ματιών μας, οι οποίες εμφανίζονται μετά από χρόνια έκθεση στον ήλιο.

Ξεκινώντας από το πρόσθιο μέρος του οφθαλμού, η δακρυϊκή στιβάδα (το λεπτό στρώμα δακρύων που καλύπτει πάντα το μάτι) είναι εκείνη που απορροφά τις υπεριώδεις ακτίνες, αλλά θεωρείται ότι η υπερβολική έκθεση μπορεί να προκαλέσει οξείες υποκειμενικές ενοχλήσεις (φωτοφοβία, δακρύρροια, κνησμό, έως και κερατίτιδα). Τα βλέφαρα είναι εκείνα στα οποία καταλήγουν όλες οι ακτίνες με αποτέλεσμα τη γήρανση του ευαίσθητου λεπτού δέρματός τους, δημιουργώντας πρώιμες ρυτίδες. Επίσης, η έκθεση στον ήλιο έχει σε βάθος χρόνου ως αποτέλεσμα τη σταδιακή θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού, προκαλώντας καταρράκτη. Η σοβαρότερη βλάβη που μπορεί να προκαλέσει η ηλιακή ακτινοβολία είναι η εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, η οποία είναι η κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς. Σε αυτή εστιάζεται η μεγαλύτερη ποσότητα ακτίνων που εισέρχονται στο μάτι. Η βλάβη αυτή είναι μη αναστρέψιμη και οδηγεί στη σταδιακή, αλλά ανώδυνη, απώλεια της κεντρικής όρασης, πολλές φορές και σε τύφλωση.

Το πιο διαδεδομένο μέσο προστασίας των ματιών από τους κινδύνους της ηλιακής ακτινοβολίας είναι τα γυαλιά ηλίου, τα οποία πρέπει να φοριούνται απαραιτήτως τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδιαίτερα κατά την έκθεση στον ήλιο από τις 11.00 πμ μέχρι τις 4.00 μμ. Αποστολή τους είναι να προστατεύσουν τα μάτια μας, φιλτράροντας επιλεκτικά τις ακτίνες.

Οι προδιαγραφές τους είναι:

  • Πλήρης απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας
  • Μείωση της έντασης του ορατού φωτός
  • Οπτική επεξεργασία της επιφάνειας του φακού, ώστε να αποτελεί άριστο οπτικό μέσο, χωρίς παραμορφώσεις και αλλοιώσεις των εικόνων

Τί πρέπει να προσέξουμε κατά την αγορά γυαλιών ηλίου:

  • Αγοράζουμε γυαλιά ηλίου μόνο από καταστήματα οπτικών, και όχι από πλανόδιους πωλητές και καταστήματα ρούχων ή καλλυντικών. Δεν παρασυρόμαστε από τις αντιγραφές επώνυμων μοντέλων, που μπορεί να είναι μικρής αξίας, αλλά συγχρόνως πρόκειται για προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας, και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για αυτά.
  • Προσέχουμε να φέρουν την ένδειξη CE και να συνοδεύονται από το ειδικό φυλλάδιο, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 89/686/ΕΟΚ και την αναθεώρηση ΕΝ 1836:1997, και την τροπολογία ANSI Z80.3:2001
  • Ελέγχουμε το υλικό κατασκευής του σκελετού, ώστε να μην προκαλεί ερεθισμούς και αλλεργίες στο δέρμα.
  • Φροντίζουμε τα γυαλιά που επιλέγουμε για τα παιδιά να έχουν άθραυστους φακούς, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος πιθανών τραυματισμών.
  • Επιλέγουμε το χρώμα των φακών με βάση την υποκειμενική μας αίσθηση άνεσης, καθώς διαφορετικά χρώματα φακών, ακόμα και της ίδιας ποιότητας, πιθανόν να δίνουν διαφορετική εικόνα, λόγω της χρωματικής διάχυσης του φωτός μέσα στο μάτι.
  • Συμβουλευόμαστε τον οπτικό μας, για μια άριστη επιλογή γυαλιών ηλίου, σύμφωνα με τις χρηστικές αλλά και αισθητικές μας απαιτήσεις.

Όσο παράξενο και αν ακούγεται, είναι προτιμότερο να εκτιθέμεθα στον ήλιο χωρίς να φοράμε γυαλιά, παρά να φοράμε αυτά που δεν πληρούν τις παραπάνω προδιαγραφές. Στην παραλία, επίσης, δεν ξεχνάμε το καπέλο και το αντηλιακό μας, τα οποία είναι εξίσου απαραίτητα για την ολοκληρωμένη προστασία μας.